Imaginarni prijatelj je normalna i relativno česta pojava kod dece. Čak 65% dece ima imaginarnog prijatelja, a polovina roditelja ne zna da njihovo dete ima izmišljenog drugara. Najčešće se javlja kod dece između dve i po i tri i po godine, a može da se javi do devete godine. U predškolskom uzrastu se češće javlja kod devojčica nego kod dečaka, dok je na školskom uzrastu jednaka verovatnoća da se javi kod dece oba pola. Moguće je da dete ima i više imaginarnih prijatelja, mogu se javiti u ljudskom ili životinjskom obliku- Čaroban pas, Super tigar i sl. Imaginarni prijatelj je najčešće sličnog uzrasta kao i samo dete, ali moguća su i odstupanja.
Roditelji najčešće greše, jer javljanje imaginarnog prijatelja smatraju bolešću deteta. Smatraju da je posledica nedovoljne socijalizacije deteta, da se javlja usled nedostatka pravih prijatelja i sebe krive za to jer smatraju da ne provode dovoljno vremena sa svojim detetom. Zapravo deca koja imaju imaginarnog prijatelja su mnogo aktivnija, komunikativnija i druželjubivija u odnosu na drugu decu, imaju bogate potencijale za savladavanje različitih emocionalnih promena i zahteva sa kojima se suočavaju. Postojanje imaginarnog prijatelja ukazuje na zrelost deteta i omogućava bolji emocionalni i kognitivni razvoj, kao i razvoj kreativnih potencijala.
Imaginarni prijatelj se javlja kod dece iz različitih razloga. Kod jedinaca i prvorođene dece javlja se usled usamljenosti i usled nedostatka vršnjaka unutar porodice. Može se javiti kod dece kada dobiju brata ili sestru, jer je tada uglavnom većina pažnje usmerena ka novom članu porodice. Javlja se i kod dece koja su izložena nekoj stresnoj situaciji, usled razvoda roditelja, smrti u porodici i drugih stvari koje bi mogle da budu traumatične za dete. Imaginarni prijatelj pomaže detetu da izađe na kraj sa novonastalom situacijom.
Roditelji bi trebali da razmišljaju o dobrim stranama i uvek požele dobrodošlicu tom prijatelju. Na osnovu odnosa deteta sa imaginarnim prijateljem, roditelji mogu da saznaju puno o svom detetu. Razgovarajte sa detetom o njegovom izmišljenom prijatelju, pozovite ga na ručak ili izlet, pratite svoje dete- ako ono želi da prijatelj ima i svoj pribor za stolom, postavite još jedan tanjir. Naravno, ne zaboravite da svom detetu obezbedite i dosta pravih poznanstava i prilika za druge načine imaginarne igre. Upišite ga u vrtić, vodite u park, kako bi bilo u kontaktu stalno sa decom. Ne dozvolite da mu imaginarni prijatelj bude i jedini.
Bitno je obratiti pažnju u kom uzrastu se javlja i održava odnos sa imaginarnim prijateljem. Ukoliko i dalje postoji kod školske dece i posle desete godine života, trebalo bi da roditelji obrate više pažnje na to, kao i da se obrate stručnjaku i potražiti njegovo mišljenje. Takođe je bitno obratiti pažnju da li izmišljeni prijatelj podstiče ili sputava razvojne aktivnosti deteta- igru, školu, odnose sa vršnjacima, porodično funkcionisanje. Ukoliko izmišljeni prijatelj ne ometa pravilan razvoj vašeg deteta, dopustite mu da se druži sa njim. Jednog dana će taj prijatelj jednostavno nestati, dete će da ga preraste, reći će vam da je otišao, da mu više nije potreban, zameniće ga realnim odnosima sa pravim prijateljima.
Milena Stojković
dipl.psiholog, Niš
Photo credit: FreeDigitalPhotos